කොරෝදාරාමය

අද කියන්ඩ යන්නේ අපේ ගමට ළඟ ගම දෙකක කතා දෙකක්. වැවයි දාගැබයි ගමයි පන්සලයි කියල ඈත අතීතේ ඉඳන් පවත එන කතාවක් තියනවනේ. ඒ උනාට මේ හතර කෝරළේ වැව් නෑ. පොඩි පොඩි ගම්මාන තියන හිංදා හැම ගමකටම පන්සලකුත් නෑ. මගේ හිතේ අතීතේ ඉඳම්ම උඩරට රජ්ජුරුවන්ටයි, කෝට්ටේ රජ්ජුරුවන්ටයි ඒ අතර මැද්දේ ටික කාලයක් සීතාවක රජ්ජුරුවන්ටයි, අපේම දැදිගම හිටපු රජ්ජුරුවන්ටයි වගේ එක එක රජා අතරේ මාරුවෙච්ච ෆුට් බෝලයක් වෙච්ච නිරන්තර යුද සූදානමක හිටපු මිනිස්සු ජීවත් වෙච්ච මේ හතර කෝරළේ හැම ගමකටම පංසලක් නඩත්තු කරන්ඩ තරං හයියක් හත්තියක් තිබ්බේ නැති හින්දම තමයි ලොකු ගං වල විතරක් පන්සල් හැදිලා තිබ්බේ.

අපේ ගමත් පොඩි ගමක් හිංදා  අපේ ගමටත් වෙනම පන්සලක් නෑ. හැබැයි එහෙම විශේෂයෙන් පන්සලක් නෑ අඩු පාඩුවකුත් නෑ. ඒ අල්ලපු ගමේ පන්සලේ හාමුදුරුවරු අපේ ආගමික අවශ්‍යතාවන් ඉෂ්ට සිද්ධ කරලා දෙන හිංදා. හැබැයි හැම තැනම එහෙම වෙන්නේ නෑ. මම කියන්ඩ හදන්නේ අපේ ළඟ ආසිරාවේ තියන ගං දෙකක වෙච්ච කතා දෙකක් ගැන. කවුද හරි කවුද වැරදි කියලා තමුන්නැහෙලාම තීරණය කරන්ඩ හරිය.

ඉතිං මේ අපේ ගං ආසිරාවේ තියෙන පන්සල් හුගක් සියම් නිකායේ පන්සල්. අපේ අසරණ සරණ සරණංකර නොහොත් වැලිවිට සරණංකර සංඝරාජ හාමුදුරුවෝ බොහොම දුකසේ  උත්සාහ කරලා කීර්ති ශ්‍රී රාජසිංහ රජ්ජුරුවන්නේ කාලේ සියමෙන් ඒ කියන්නේ වර්තමාන තායිලන්තෙන් උපසම්පදාව ගෙනැත් ආරම්භ කරපු භික්ෂු වංශය තමයි පස්සේ කාලෙක සියම් නිකාය කියලා හැඳින්වෙන්ඩ පටන් ගත්තේ. ඉතින් ඔය නිකායේ තියන එක සම්මතයක් තමයි ගොවි කුලෙන් පිට උපන් කෙනෙක්ව මහන කර ගන්නේ නෑ කියන එක. එහෙම විනය නීතියක් බුදු හාමුදුරුවෝ පැනෙව්වෙවත් සියමෙන් ආපු සම්ප්‍රදායක්වත් සරණංකර හාමුදුරුවන්නේ නීතියක් වත් නෙවෙයි පස්සේ කාලෙක කාගේ හරි උවමනාවට දාගත්තු අවනීතියක්.

ඔන්න පලවෙනි ගමේ ජීවත් වෙන්නේ අඩුයි කියල සම්මත කුලයක මිනිස්සු කියන්ඩකෝ. කුල ක්‍රමය සමාජයෙන් ටිකෙන් ටික ඈත් වෙලා යනකොට  සමාජයේ තමන්ට  හම්බ වෙන්න ඕන තැන ලබා ගන්ඩ උත්සාහයක් දරුවා. මම මේ කියන්නේ 1980 ගණන් වල මුල කාලේ. ඔන්න ඉතිං ගමේ කට්ටියක් එක්කහු වෙලා ගියාලු ඒ ගමට අල්ලපු ගමේ තිබ්බ පන්සලට. මට මේ කතාව කියපු කෙනාත් ඒ කාන්ඩෙ ඉඳලා තියනවා.

ආ මොකද තමුසෙලා මේ පැත්තේ? පන්සලේ ලොකු හාමුදුරුවෝ ඇහුවා.

හාමුදුරුවනේ වැදගත් කාරණයක් කතා කර ගන්ඩ කියලා

මොකද්ද අප්පේ වැදගත් කාරණාව... මේ පාර කටින පින්කමවත්ද?

නෑ හාමුදුරුවනේ ඊට වෙනස් එකක්

වෙනස් එකක් කිව්වේ සල්පිල් භාණ්ඩ වෙන්දේසියක්වද්ද....එක හොඳයි මේ චෛත්තියේ හුණු ටිකක් ගාන්ඩත් උවමනාව තියනවා...

නා හාමුදුරුවනේ ඊටත් වෙනස් එකක්.

මොකද්ද අප්පා ඒ?

හාමුදුරුවනේ අපේ ගමේ ඉන්නවා මහන වෙන්ඩ කැමති ළමයෙක්.

හ්ම්...ඉතිං

ඔබ වහන්සේටත් ගෝල නමක් නැති එකේ අර ලමයව මහන කරගන්ඩ පුලුවන්ද කියලා අහන්ඩයි අපි මේ ගමේ කට්ටිය එක්කහුව් වෙලා ආවේ.

ඇයි උඹලට මොකක් හරි අඩුපාඩුවක් හෙම වෙලා තියනවද මේ පන්සලෙන් මට ගෝලයෙක් හිටියේ නෑ කියලා?

එහෙමට අඩුපාඩුවක් නං නෑ හාමුදුරුවනේ

එහෙනං උඹලා උඹලගේ වැඩක් බලා ගනිල්ලා. මට ගෝලයෙක් හදා ගන්ඩ ඕන නං ඒක මම බලා ගන්නං.

එහෙනං හාමුදුරුවනේ ඔබවහන්සේ දන්නා වෙන පන්සලකවත් අර ළමයාව මහන කරන්ඩ පුළුවන් වෙයිද?

මං දැන් වතාවකුත් කිව්වනේ. ඒ ඒ හාමුදුරුවරුන්ට ගෝල නමක් ඕනනං ඒ ඒ හාමුදුරුවරු ඒකට ඕන කරන වැඩ කටයුතු කරයි. අපි කලබල වෙන්ඩ ඕන නෑ. අපි බලන්ඩ ඕන අපේ ගමේ පන්සල දියුණු කරගෙන එලොවටත් වැඩක් කර ගන්ඩ...

එහෙමයි හාමුදුරුවනේ. ඒත් අර ළමයා මහණ කර ගන්න එක අපෙත් ලොකු බලාපොරොත්තුවක්. කතාවකුත් තියනවනේ ළමයෙක් මහණ කරාම හතර වරිගේ නෑයෝ නිවන් දකිනවා කියලා...

ඉක්මනට නිවන් දකින්ඩ ඕනනං පිංකම් කරහල්ලා. කවුද කැමති චෛත්තියේ හුණු පිරියම් කරන පිංකමට දායක වෙන්ඩ? ඔන්න නිවන් ලැබෙන පිංකම්...නැතුව ළමයි මහණ කරාට නිවන් යන්ඩ බෑ.

මේ කතාබහෙන් හාමුදුරුවෝ නම්මා ගන්ඩ බෑ කියලා තේරිච්ච ගමේ උදවිය ආපහු ගියා. හැබැයි තමුන්ට ගෝල නමක් ඕන නෑ කියපු හාමුදුරුවෝ ඊගාව සතියෙම අපේ ගමෙන්  ගොවි කුලේ දරුවෙක් ඇබිත්ත කමට ගත්තා. ඉකමනට මහන කරන්ඩත් කටයුතු කරා. දැන් අර ගමේ අයට කාරණේ බොහොම පැහැදිලියි. තමුන්ගේ කුලේ හිංදා තමයි ගමේ ළමයෙක් මහණ කරන්ඩ හාමුදුරුවෝ අකමැති වෙන්නේ.

ඒ ළමයව මහණ කරන එක ඇත්තටම ආගමික උවමනාවකට ගමේ අයට ඇති වෙච්ච එකක් නෙවෙයි. ගමේ ලොකු ලොක්කන්ට ඕන උනේ තමන්ගේ සමාජීය තත්වය ඉහලට දා ගන්ඩ. හාමුදුරුවන්ටත් ගෝලයෙක්ගේ උවමනාව තදින් දැනෙමින් තිබුනත් නිකාය සීමා හිංදා අඩුයි කියලා සම්මත කුලේක ළමයෙක් මහණ කරගන්ඩ බෑ. හරියට කැඳ හිංදා අහක දාන්ඩත් බෑ. උණු හිංදා බොන්ඩත් බෑ වගේ වැඩක් තමයි දෙපැත්තටම වෙලා තිබුනේ. ඔන්න ඔය වෙලාවේ එක දැනුමැත්තෙක් යෝජනාවක් කළා.

යකෝ මේක අපේ පරම්පරාවටම නිග්ගිරහයක්. අපි දෙන දානේ කන්ඩ හොඳයි හැබැයි අපේ එකෙක් මහන කර ගන්ඩ නරකයි.කෙනෙක් කිව්වා.

ඒක නං ඇත්ත...අනිත් ලොකු ලොක්කෝ එක පයින් ඒ කතාව අනුමත කරා.

අපිත් හදමුද පන්සලක්...මම දෙනවා ඉඩං කෑල්ලක්.

එහෙනං අපි වෙන නිකායකට කියලා අපේ ගමේ පන්සලක් දා ගම්මු...පන්සලක් නඩත්තු කරන්නේ කොහොමද කියලා වැඩිය හෙව්වේ බැලුවේ නැති අනිත් කට්ටියත් වැඩේට එක පයින් කැමති උනා.

ඔන්න දැන් අමරපුර නිකායට අයිති පන්සලක් ගමේ පටන් ගත්තා කියමුකෝ. ගමේ අයම මේ පන්සලට දැම්මා නං වානමක්. ඒ කියන්නේ නියම නම තියෙද්දී භාවිතයට ගැනෙන උපහාසාත්මක නමක්. නික් නේම් කියන්නේ. මොකද්ද දන්නවද නම. කොරෝදාරාමය.  ඒකට හේතුව තමන්ගේ කුලේ කෙනෙක් මහන කරගන්ඩ බෑ කියපු එහා ගමේ පන්සලට විරුද්ධව ක්‍රෝධයෙන් මේ පන්සල හදපු එක. 

පන්සලක් කියන්නේ නිකං ගොඩනැගිලි කීපයක් විතරක් නෙවෙයි. පන්සල ගමට අලුත් අගයක් එක්කහු කලේ නැත්තං මිනිස්සු පන්සලත් එක්ක තියන සම්බන්ධතාව ගිලිහිලා යනවා. එහෙම උනාම පන්සලට හිර කරලා ඉන්න හාමුදුරුවරුන්ට අබ සරණයි. දැන් කවුරු හරි හිතන්ඩ පුළුවන් හාමුදුරුවරු ඉන්නේ බන බාවනා කරගෙන ආගමික වැඩ කරන්ඩ නේද කියල. එහෙම හාමුදුරුවරු ගංකරේ තියන පන්සල් වල ඉන්නේ හරි අඩුවෙන්. හුගක් හාමුදුරුවරුන්ට ඕන තමන්ට  ජීවිතේදී ලබා ගන්ඩ බැරි වෙච්ච සැප සම්පත් ටික පැවිදි ජීවිතේදී ලබා ගන්ඩ. පන්සලට ලොකු ආදායම් මාර්ග තියනවා නං වැඩේ ගොඩ. එහෙම නැති උනාම හාමුදුරුවෝ සිවුරක් දා ගත්තු බිස්නස් කාරයෙක් බවට පත් වෙනවා.

 

අර කොරෝදාරාම පංසලටත් උනේ ඒකම තමයි. මේ ළඟදී පන්සලේ හිටපු හාමුදුරුවෝ දහම් පාසැල් ආපු තරුණ උපාසිකාවක් එක්ක අභිනිශ්ක්‍රමණය කළා පැවිදි ජීවිතෙන් ගිහි ජීවිතේට. හැබැයි පන්සල තියනවා. දැන් ගමේ අයට ලොකු ප්‍රශ්නයක් පන්සල පවත්තාගෙන යන එක....කුළයෙන් පන්සල බිල්ලට ගත්තද පන්සලෙන් කුළය බිල්ලට ගත්තද කියල මට තේරෙන්නේ නෑ.

දෙවෙනි කතාව උනේ අපේ ගමට වෙන  දේශසීමාවක් තියාගෙන ඉන්න එක ගමක. ඒ ගමටත් මුලින් පන්සලක් තිබ්බේ නෑ. අල්ලපු ගමේ පන්සලේ හාමුදුරුවෝ තමයි දුකට සැපට හිටියේ. පොඩි පොඩි අවනඩු තිබ්බට අවුරුදු පනහක් හැටක් තිස්සේ ඒ හාමුදුරුවෝ ගමට ආභරණයක් වගේ හිටියා. කාගේත් දුක සැප බැලුවා. හැබැයි ඒ හාමුදුරුවන්ගේ ගෝල හාමුදුරුවෝ උපාසිකාවන්ගේ කෙසේ වෙතත් ලාබාල උපාසක මහත්තුරුන්ගේ දුක සැප වැඩියෙන් හොයා බලන්ඩ ගියපු කතන්දරේකින් පස්සේ ලොකු හාමුදුරුවෝ තමුන්ගේ ගෝල නමගේ පැත්ත ගත්තා. ඔන්න ආයෙත් අර ගමේ ආගමික භක්තිය නහුතෙට නැග්ගා. කවුද කෙනෙක් ඉඩමක් පූජා කළා. ගෙන්නෙව්වා හාමුදුරු නමක්. හැදුවා පන්සලක්.

දෙන්න දෙමාල්ලෝ අතරේ තියන අඩ දබර බත ඉදෙනකල් විතරයි කියලා කතාවක් තියනවනේ. ඒ වගේ අර ලොකු හාමුදුරුවොයි ගමයි අතරේ තිබ්බ විරසකේ මාස හත අටක් යනකොට සංසිදුනා. මිනිස්සු ආපහු ඒ පරණ පංසලත් එක්කම ගනු දෙනු කරන්ඩ පටන් ගත්තා. හැබැයි දැන් සමීකරණේ වෙනස් වෙලා. අලුත් පන්සලක්  සමීකරණේ ඇතුලට ඇවිත්. එකම දායක පිරිසක් දැන් පන්සල් දෙකක් නඩත්තු කරනවා. පරණ පන්සල් හිතන්නේ අලුත් පන්සල තමන්ගේ ගොදුරු ගමට කඩා පාත් උනු පරපෝෂිත පන්සලක් කියලා. ඒ හින්දා ඒ හාමුදුරුවරු අලුත් පංසලත් එක්ක තරහයි. ඉතින් මිනිස්සුන්ව උසි ගන්නනවා අලුත් පන්සලේ හාමුදුරුවන්ට විරුද්ධව.

අනිත් පැත්තෙන් අලුත් පන්සලට කිසිම නිත්‍ය ආදායම් මාර්ගයක් නෑ. ඉතින් ඒ හාමුදුරුවෝ කේන්දර බලනවා. යන්තර මන්තර කරනවා පන්සල නඩත්තු කරන්ඩ ඕන සල්ලි හොයා ගන්ඩ. පන්සල හදන්ඩ රෙද්ද උස්සගෙන දුවගෙන ආපු ගිහියෝ පන්සල් දෙක මැද්දේ තියන ලන්දක හවසට හවසට සෙට් වෙනවා බෝතලේකුත් එක්ක. මේ ලඟදි මට හම්බ උනා අලුත් පන්සලට ඉඩම් පූජා කරපු එක්කෙනෙක්. දැන් එයා හාමුදුරුවන්ට විරුද්ධව ඉඩම් නඩුවක් දාලා පන්සලට පූජා කරපු ඉඩම ආපහු ගන්ඩ.

කවකට්ටක් අරගෙන අපේ ගෙදර උඩින් තුඩ තියලා කිලෝ මීටර් පහක අරයකින් රවුමක් ඇන්දොත් කිව්වට විශ්වාස කරන්ඩ පන්සල් තියනවා දාසයක්. ඊට අමතරව පාර අයිනේ පිහිටුවලා තියන බුදු පිළිම දෙකකටත් මිනිස්සු පුද පූජා පවත්තනවා. මිනිස්සු ඇති හාර දාහක් පන් දාහක් විතර. මට හිතෙනවා මේ ට්‍රෙන්ඩ් එක තව අවුරුදු හතළිහක් පනහක් තිබුනොත් මේ පන්සල් ගාන සීය පනියි කියලා. 

මෙහෙම සිද්ධියක් වෙන්ඩ එක ප්‍රධාන හේතුවක් තමයි නිකාය බේධය. ලංකාවේ තියන නිකාය අතර තියන එකම ප්‍රධාන වෙනස ගිහි සමාජයේ තියන කුළ ක්‍රමය පිලිගන්නවා ද නැද්ද කියන එකයි මම දන්නා තරමට. අවුරුදු තුන්සීයකට තුන්සිය පනහකට කලින් හිටපු රජ කෙනෙක් කළා කියන හැබැයි කිසිම සාක්කියක් නැති නියෝගයක් තාම පවත්තාගෙන යන්ඩ හදන එක තමයි ඒ ප්‍රශ්නේ මුල. 

මට මතක් වෙනවා බුදු හාමුදුරුවෝ තමුන්ගේ උපන් ගම වෙච්ච කිඹුල්වත් පුරයට වැඩම කරලා පළමු  පාර දිගේ ගෙයින් ගෙට පිඬු සිඟා වැඩියා කියන කතාව. ශාක්‍ය වංශිකයන් කොහොමත් උඩගුයිලු. ඉතින් තමුන්ගේ පුතා ආහාර ටිකක් වෙනුවෙන් සිගමන් යැදීම ශාක්‍යයන්ගේ රජ්ජුරුවෝ වෙච්ච සුද්ධෝධන රජ්ජුරුවන්ට දරා ගන්ඩ බැරි උනා. එතුමා බුදු හාමුදුරුවන්ට ආරාධනා කළා පිඬු සිගා වැඩීම නවත්තලා තමුන්ගේ මාලිගයේ දානය පිළිගන්ඩ කියලා. එතකොට බුදු හාමුදුරුවෝ කිව්වලු මහරජ ඔබේ රාජ නීතියට නෙවෙයි මම වැඩ කරන්නේ පෙර බුදු වර්ගේ ඉඳන් පවත එන බුද්ධ නීතියට කියලා. ඒ බුද්ධ නීතියේ කොටසක් තමයි තමන්ගේ සරණ හොයා  උනත් කරුණාවෙන් උදවු උපකාර කරන එක.

ඒ උතුම් බුද්ධ නීතිය කුළය පදනම්ව නිකායයන් පිහුටුවා වර්ධනය කරන නායක හාමුදුරුවරුන්ට මතක් වේවා!