Wednesday, September 13, 2017

සරමින් නිතර අහසේ - කරති දඩයම් උන් නිදහසේ


කවුරු හරි කෙනෙකුට එක පාර වැඩ දෙකක් කරන්ඩ පුළුවන් නම් ඒක ලොකු දස්සකමක්. එක වෙලාවක හරියට එක වැඩක්වත් කර ගන්ඩ බැරි මං වගේ අයට නම් හිතා ගන්ඩවත් බෑ කොහොමද එක වෙලාවෙ වැඩ දෙකක් කරන්නේ කියලා!! මිනිස්සු විතරක් නෙවෙයි සත්තුත් එහෙමයි. සමහර සත්තු කම්මැලි කමට ඔහේ හෙමිං…. හෙමිං….ගාටද්දී තවත් සමහර උං දුවගෙන ගිහින් දඩයම් කරනවා. සමහර කුරුල්ලෝ ඉහ..... අහසට නැගලා මට ඕනවට වගේ උඩු හුළගේ පිහිටෙන් පා....වෙලා යන අතරේ තවත් සමහර කුරුල්ලෝ ගස් ගොම්මන් අතරේ, බාධක දාස් ගානක් තියන තැන්වල පියාඹන ගමන් දඩයම් කරනවා. අර මුලින් කිව්වා වගේ කම්මැලියො පිරිච්ච ලෝකෙක පියාඹන ගමන් දඩයම් කරන කුරුල්ලෝ ගැන මට හරි ආඩම්බරයක් එනවා. අන්න කුරුල්ලෝ...!! නැද්ද හා?


මතකද අපි පොඩි කාලේ කුරුල්ලෝ බලපු විදිහ. ලොකු ලොකු ගැජට් බැජට් නොතිබ්බට අපි කුරුල්ලෝ ජාති තිහක් හතළිහක් ගැන දැනගෙන හිටියා. මේ ලඟදි මට කියවන්ඩ හම්බ වෙච්චි ලිපියක් හිංදා කුරුල්ලෝ ගැන මතකය අලුත් උනා. අම්මප අපි නොදන්න කොච්චර නං දේවල් තියනවද කුරුල්ලෝ ගැන. අදට මං කුරුල්ලෝ දෙන්නෙක් ගැන කියල දෙන්නං. කම්මැලි අපතයෝ නෙවෙයි හොද වැඩ කාරයෝ දෙන්නෙක් ගැන!!!. ඇමරිකාවෙ, එංගලන්තෙ, බලුකිස්තානේ ඉන්න කුරුල්ලෝ නෙවෙයි මේ අපේ සිරි ලංකාවේ අපිට දෑහැට පෙන්ඩ ඉන්න එවුං දෙන්නෙක්. මං ආයෙ නොකිව්වා කියන්ඩ එපා මුං කුරුල්ලෝ දෙන්නෙක් හොදේ.


'පාරාදීසයේ මැසි දඩයම්කරු ' කියන තේරුම ඇතිව  තමයි මුන්ට Paradise Flycatcher කියලා ඉංග්රීසියෙන් කියන්නේ. (මේ නම පරිවර්තනයේදී ඇති වෙච්ච දොස පෙන්නලා හරි දේ උලුප්පලා පෙන්නපු Pra Jay ට මගේ අවංක ස්තූතිය. නමේ හරි තේරුම ගැන වැඩි විස්තර සදහා ඔහුගේ comment එක බලන්න)  කියන්නේ ඉංග්රීසි කාරයා අනුව නං මුං දෙගොල්ලොම එකයි. සමහර විට වැඩ බලපුවම එක වගේ පේන හින්දා වෙන්ඩ ඇති. හැබැයි ඉතින් අපි සුද්දට වඩා කවදත් ඉස්සරහින් ඉන්න ජාතියක් හිංදා අපි උන්ට නං දෙකක් දාගෙන තියනවා!!  හැබෑවටම ගත්තොත් මුං දෙන්නම අයිති වෙන්නේ එකම විශේෂයට. හැබැයි උප විශේෂ දෙකක්. ඕං බලමුකෝ අපේ අයියලා සත්ත්ව විජ්ජාව ඉස්කෝලෙදි ඉගෙන ගෙන නැති උනාට වැඩ කිඩ දැකලා පුරුදු හින්දම මුංගේ පොඩි පොඩි වෙනස්කං අඳුනගෙන නං දෙකක් දාපු අපූරුව!!!


දැන් කව්ද මේ කියන වැඩකාරයෝ දෙන්නා? එකෙක් සුදු රෙදි හොරා (සිල් රෙදි හොරා නෙවෙයි යකුනේ සුදු රෙදි හොරා) අනිකා සිවුරු හොරා (නෑ...නෑ..නෑ...මන් කිව්වනේ මං මේ කියන්නෙ කුරුල්ලෝ දෙන්නෙක් ගැන කියලා. ඉතිං මට බාධා කරන්ඩ එපා මේ අරූ නේද මේ මූ නේද කියලා අහලා).


සුදු රෙදි හොරා (Terpsiphone paradisi ceylonensis) කියන්නේ ඔරිජිනල් ලංකාවේ බුවෙක්. මෙහෙම වැඩ කරන එකෙක් මුළු ලෝකෙම නෑ.. ලොවෙත් නෑ ලොවි ගහෙත් නෑ..!!! කොහොමද අපේ පොරවල්...ආඩම්බරයි නේ..!! සිවුරු හොරා (Terpsiphone paradisi paradisi)  කියන්නේ ඉන්දියාවෙන් ආපු එකෙක්. ඒ කියන්නේ උගේ නිජබිම..., මව්බිම..., ඇරඹුම..., ජාතකේ... තියෙන්නේ ඉන්දියාවෙ. එක කාලෙක ලංකාවට ආපු ගමං තමයි අපේ පොරවල් දැකලා අර පජාති නම දැම්මෙ!!.


මුං දෙන්නම පොඩි පොඩි කෘමි සත්තු අල්ලගෙන කනවා. අය පව්-පිං බැලිල්ලක් නෑ. හරියටම කිව්වොත් ඉගිල්ලෙන කෘමි සත්තු තමයි මුන් අල්ලාගෙන කන්නෙ. ඒ කියන්නේ පොඩි පොඩි කෘමි සත්තු ගෙදරින් යනවා කඩේට හරි, වැඩට හරි, එහෙම නැත්තං යාලුවෙක් හම්බ වෙනද හරි කියලා....ගෙදරින් යනකල් බලාගෙන ඉඳලා මුන් දෙනවා බැස්ටිය!! ආය ගැහුවේ කවුද... ගැහුවේ මොකෙන්ද, උනේ මොකද්ද කියලා ගෙදෙට්ට පණිවිඩයක් වත් යවා ගන්ඩ වෙලාවක් නෑ අර අසරණ සතාට!! නැද්ද හා?
මුන් දෙන්න අයිති වෙන කුළය තමයි මොනාචිඩේ (Monarchidae) කියන්නේ. ඉස්සර කාලේ හිතුවේ මේ 'හොරු' දෙන්න අයිති මුසිකැපිඩේ (Muscicapidae) කියන කුලයට කියලා. ඔය  මුසිකැපිඩේ කියන කුලේට තමයි පැරණි ලෝකයේ ෆ්ලයි කැචර්ස් ලා එහෙම නැත්තං ‘හොරු’ අයිති උනේ. හැබැයි මේ ‘හොරුන්ගේ’ අලුත් වැඩ කිඩ දැකලද කොහෙද මුංව මොනාචිඩේ කුලේට මාරු කරලා. මේ කුලේට තමයි මොනාර්ක් ෆ්ලයි කැචර්ස් (Monarch flycatcher) එහෙම නැත්තං ‘මහ රජ හොරා’ වත් අයිති වෙන්නේ.


මේ වගේ හොරු ආසියාවේත් අප්‍රිකාවෙත් ඉන්නවලු!! හැබැයි හුගක් ‘හොරු’ වෙන වෙන රටවල් වලට යන්නේ නෑ ඉපදිච්ච රටේම ඉන්නවා, අර අපේ සුදු රෙදි හොරා වගේ. විශේෂ කීපයක් විතරක් වෙන රටවල් වලටත් යනවා අර ‘සිවුරු හොරු’ වගේ.


හැබැයි මුන්ට හොරා හොරා කියල කිව්වට තාම නඩු අහලා හිරේ දාලා නෑ. ඉතින් කාට හරි හිතෙන්ඩ පුළුවන් එහෙම අපහාස කරන එක උන්ගේ කුරුළු අයිතිවාසිකම් කඩ කිරීමක්  කිරීමක් කියලා. මොකද්ද වචනේ...අයිතිවාසිකම් කඩ කිරීම...අයිතිවාසිකම් කඩ කිරීම....! විස්වාසේ හෙම නෙවෙයි ඕං!!


කුරුල්ලෝ ගැන කතාව ඉවරයි. අම්මප කුරුල්ලෝ කොච්චර ලගයිද මිනිස්සුන්ට. සමහරු නං කියන්නේ කුරුල්ලෝ ලග ඩයිනෝසර්ලට, මිනිස්සු ලග වඳුරන්ට කියලා. කියපු කෙනාට වැරදුනා වෙන්ඩ බැරිද? මට නිකං එහෙම හිතෙනවා හිතෙනවා වගේ...ඔයාලටත් එහෙමද?



වැදගත්

මේ ලිපියට අඩංගු හුගක් කරුණු හොයා ගත්තේ මෙන්න මේ තැන් වලින්. මොනවා හරි දොසක් තිබ්බොත් වැරැද්ද ලොකු මලයගේ. සමාවෙන්ට ඕන!

https://en.wikipedia.org/wiki/Paradise_flycatcher

https://biodiversityofsrilanka.blogspot.com/2010/06/paradise-flycatcher-terpsiphone.html




17 comments:

  1. හෑ ??? හැබෑටම මම හිතාන උන්නේ සුදුරෙදි හොරා සංචාරක කුරුල්ලෙක් කියල.

    ඇත්තම කොමෙන්ටුව: වෙන්ට බෑ... එයාල ආවහම ___රෙදි හොරු ඔක්කොම හංසයෝ කරනවා. මැජික් අරිශටෙන්! එතකල් වත රතු මල් කොහා වගේ ඉන්ට තමයි තියෙන්නේ.

    ReplyDelete
    Replies
    1. One one thing : not related to the post
      පෝසට් එකට ටයිටල් එකක් දාන්න.. නැතිනම් හොයාගන්න අමාරුයි. ඒක පෝස්ට් එකෙන් එලියට අරගෙන හරිතැන දාන්න.

      Delete
    2. හරියටම හරි!! .....කැලේ මැද ගමක් තියනවා - එහෙ පප්පල රජ වැඩ කරනවා..

      Delete
    3. ස්තූතියි. ඇත්තටම මං දැන ගෙන හිටියේ නෑ කොහොමද ටයිට්ල්ස් දාන්නේ කියලා. දැන් ඔක්කොම පෝස්ට් වලට ටයිට්ල්ස් දැම්මා. ස්තූතියි දහස් වාරයක් නැවත වරක්!!

      Delete
  2. පෙඳේ දික්වී සාරියක් මෙන් නිතර ලස්සනකට ඇතේ
    වැදේ අහසේ පියඹලා යන කුරුල්ලෝ නිදහස් වෙතේ
    පදේ හොරු ලෙස නමක් දුන්නේ ඇයිද පැනයක් ඇතිවෙතේ
    නදේ දී උන් නඩු නොදැම්මත් තුටින් ජීවත් වනු ඇතේ....

    ජයවේවා!!!

    ReplyDelete
    Replies
    1. පෙඳේ පෙඳේ සාරිය වන්න දික් පෙඳේ
      වැදේ වැදේ පොඩි උන්ගේ ඇගේ වැදේ
      පදේ පදේ හොරු යන හඬ දුන්නු පදේ
      නදේ නදේ දී රටටම කියනු අගේ

      ඔබ වැනි කවියන් කට්ටකාඩුවට ගොඩ වීම අපිට ආඩම්බරයක්!!

      Delete
  3. හොරා වගේ ඉස්සුව නේද?

    ReplyDelete
  4. අම්මප කුරුල්ලෝ කොච්චර ලගයිද මිනිස්සුන්ට.. විශේෂෙන් ගම්වල අපිට..වළි කුකුලෙක් දෙන්නෙක්, කව්ඩු පණික්කියෙක්, පෙති ගෝමර වල් අවිච්චියෙක් අහල පහලින්ම හොයා ගත්තැකි.. හැබයි කලවැද්දො නම් ලන්කාවටම එකයි... හුටා ඌ පක්ශියෙක් නෙමෙයි නෙහ්...

    ReplyDelete
    Replies
    1. ඒ උනාට පනින පැනිල්ල කොහොමද? කුරුල්ලෝ පරාදයි නේද? කුරුල්ලොත් යන්නේ පැන පැන මං දන්නා තරමින්.

      Delete
  5. This comment has been removed by the author.

    ReplyDelete
    Replies
    1. //'පාරාදීසයේ ඉගිලෙන ගමන් දඩයම් කරන්නා' කියන තේරුම ඇතිව තමයි මුන්ට Paradise Flycatcher කියලා ඉංග්‍රීසියෙන් කියන්නේ//

      පැරඩයිස් කියන්නේ ඇයි කියලා මං හරියටම දන්නේ නෑ. සමහරවිට ඉන්දුනීසියාව පැත්තේ ඉන්න Birds of paradiseලාගේ වගේ දිග වලිග පිහාටු/පෙඳ තියන නිසා වෙන්න පුලුවන්.
      https://en.wikipedia.org/wiki/Bird-of-paradise

      ඒත් Flycatcher කියන්නෙ නම් "ඉගිලෙන ගමන් දඩයම් කරන්නා" කියන එක නෙමෙයි. උන් මැස්සන් හා අනිකුත් කෘමීන් අල්ලන නිසායි. ඔතන කියන්නේ ඉගිලෙන ගමන් (flying) නෙමෙයි මැස්සා (fly) කියන එකයි. ඕනෙනම් "පාරාදීසයේ මැසි දඩයම්කරු" කියන්න පුලුවන්.
      fly catcher නියම සිංහල නම ලෙස සැලකෙන්නේ "මැසිමාරා" කියන එකයි. තව ෆ්ලයි කැචර්ස්ලා හුඟක් ලංකාවෙ ඉන්නවා.
      උදා. Dull-blue Flycatcher (අඳුරු නිල් මැසිමාරා)
      White-browed Fantail Flycatcher, Tickell’s Blue Flycatcher, etc.

      (මං කිව්වට කමක් නෑ නේද? මං කුරුල්ලන්ගේ සාමාන්‍ය ව්‍යවහාර නම, නිල නම හා විද්‍යාත්මක නම් අතර වෙනස්කම් ගැන ඉන්ටරෙස්ටෙඩ් නිසයි කිව්වෙ. )

      //සරමින් නිතර අහසේ// සුදු සරමින් ද? :-D

      Delete
    2. සත්තකින්ම ස්තූතියි. මෙතන සම්පූර්ණ වැරැද්ද මගේ. මට ඕන උන තේරුම ගන්ඩ ගිහිං ලොකු වැරද්දක් වෙලා තියෙන්නේ. වෙලාවක් ලැබුන ගමන් මං ඒක හදන්නම්.

      Delete
  6. මේ සිවුරු හොරලගේ පින්තුරත් දැම්මනම් කොච්චර ලස්සනද?

    ReplyDelete
    Replies
    1. හුගක් දවස් වල පත්තරවල, ටී වී එකේ මුන් දෙගොල්ලන්ගෙම පින්තූර යනවා. ඉතින් මං හිතුවා මොකටද බලන අයගේ ඩේටා නාස්ති කරන්නේ කියලා.

      Delete
  7. සුදුරෙදි හොරු ගැනනම් අපි කතා නොකර ඉමු

    ReplyDelete
  8. හොරුනම් ඉතින් ලංතාවෙ තමයි

    ReplyDelete