අප්පුහාමි අත්තගේ වැඩ

මේ දවස්වල අපේ ගම් පැත්තට අනෝරා වැස්ස. සැහෙන කාලෙකට පස්සේ මේ පාරවත් 'උල් හොල්ලන්ඩ' වහියි කියල තමයි කාගේත් බලාපොරොත්තුව. පාරෙ යන ‘බට ලයින්’ එක හිංදා දැන් හැම ගෙදරකටම වතුර තිබුනට පහු ගිය කාලේ තිබ්බ පෑවිල්ල වගේ පෑවිල්ලක් මීට අවුරුදු දහයකට පහළොවකට කලින් ආවනං තමා බලන්ඩ තිබ්බෙ කොල්ලොයි බල්ලොයි ඔක්කොම මා ඔයටම යන හැටි නා ගන්ඩ!!.  නා ගන්ඩ කියන කොට පරිස්සං වෙන්ඩ ඕන මොකද ඔය වචනේ එක එක තේරුං තියනවනේ. සමහරු වතුර නානවා. සමහරු මඩ නානවා. සමහරු තමුනුත් නාලා අහල පහල ඉන්න මිනිස්සුන්වත් නාවනවා. තමුං නොනා එහෙම නැත්තං පොඩ්ඩක් මූණ හෝදගෙන අනිත් එවුං නාවන කට්ටියකුත් ඉන්නවා. ඒත් තමුන් නොනා තමුන්ගේ වටේ ඉන්න පවුලේ උදවියයි තමුන්ගෙ අනාගත පරම්පරාවක් දෙකකුයි නාවපු කට්ටිය හරි අඩුයි. අද මං කියන්ඩ යන්නේ අපේ ගමේ හිටපු එහෙම චරිතයක් ගැන.

අප්පුහාමි අත්තාකියන්නේ මගේ පොඩි කාලේ ගමේ හිටපු තලත්තෑනි අහිංසක මනුස්සයෙක්. පොඩි කොණ්ඩ ගැටයක් බැඳපු පරණ තාලෙ චරිතයක්. මගේ පොඩි කාලෙදි අප්පුහාමි අත්තයි ඒ කිරිඅම්මයි දෙන්නා තමුන්ගේ මහ ගෙදර තනියෙන් ජීවත් උනත් මේ කට්ටියට දරු මුනුපුරෝ අටෝ රාසියක් හිටියා. අප්පුහාමි අත්තලාගේ ගෙදරට කිව්වේ ‘බිලිංමඩුවේ ගෙදර’ කියලා. ඉතින් මහ ගෙදරින් පිට ජීවත් උනත් අප්පුහාමි අත්තගේ දුවල පුතාලවත් , මුනුපුරු මිනිපියන්වත් ඇදින්නුවේ ‘බිලිංමඩුවේ ගෙදර කට්ටිය’ කියලා. වයසට ගිය, ගමේ වැදගත් චරිතයක් වෙච්චි අප්පුහාමි අත්තට පොඩි දුරුවලතාවක් තිබ්බ කියන්ඩකෝ. ඒ දුරුවලතාව හින්ද තමයි එයාගෙ සනුහරේම නෑවේ. මෙන්න අප්පුහාමි අත්තගෙ කතා දෙක තුනක්….. ඔයාලටම තේරෙයි මොකද්ද අප්පුහාමි අත්තට තිබ්බ ප්‍රශ්නේ කියලා.

එක්දාස් නවසිය හතලිස් ගණන් වල, පනස් ගණන්වල අප්පුහාමි අත්තා අපේ පැත්ත පළාතේ තියන එක එක පොළවල් වලට, අපේ ගමේ වැවෙන එළවලු, පොල් වගේ දේවල් ඇන්න ගිහින් විකුනලා තියනවා. කඩුගන්නාවේ පොළ තියෙන්නෙ ඉරිදට. ඔය කියන දවසේ අප්පුහාමි අත්තා ඉර පායන්ඩත්  කලිං කරත්තෙක බඩු පටවාගෙන ගෙදරින් පිටත් වෙලා. මාවනැල්ල, හිඟුල, ගනේතැන්න පහුකරගෙන දැන් කරත්තේ කඩුගන්නාවේ කන්ද නගිනවා…. ගල විදපු හරියත් පහු කරගෙන යන කොට අප්පුහාමි අත්තට පොඩි බයක් හිතට ආවා. තමුන්ගෙ කාමරේ පත්තු කරලා තිබ්බ කුප්පි ලාම්පුව නිව්වද නැද්ද කියල මතකයක් නැති හිංදා තමයි මේ බය ඇති උනේ!!!  

ගෙදර තියන දාහක් වැඩ රාජකාරි මත්තේ නැහෙනකොට ආය ඉතින් කිරිඅම්මට ඒ කියන්නේ අප්පුහාමි මාමගෙ ගෙදර උන්දැට ඔය ලාම්පුව දිහා බලන්ඩ වෙලාවක් හම්බ වෙන්නෙ නෑ.... බැරි වෙලාවත් පොඩි එකෙක් අතින් ලාම්පුව පෙරලුනොත් පොල් අතු හෙවිලි කරලා තියන මුළු ගෙටම ගිනි අරං තමයි වැඩේ කම්මුතු වෙන්නෙ..... එහෙම උනොත් ආය ඉතින් මේ සම්මජ්ජාතියේ ගෙයක් අටවගන්ඩ වෙන්නෙ නෑ.... ගෙට ගිනි ගත්තොත් පොඩි එවුංට ඉන්ඩ තැනක් වත් නැතිවෙනවා..... ගේ තියනවනං වේලක් ඇර වේලක් කාල හරි වැටිලා ඉන්ඩ තැනක් තියනවා...මෙහෙම දාහක් දේවල් අප්පුහාමි අත්තගේ හිතට එනවා. කරත්තෙ ඉස්සරහට ඇදෙනවා කන්දෙ.

පොලට බඩු ගෙනැත් ආපහු යන අදුනන කෙනෙක් වත් ඉන්නවද කියල අත්තා හොයල බැලුවා. ම්හ්...ඔක්කොමලා පොළ පැත්තට යනවා මිසක්ක ගම පැත්තට යන එකෙක් නෑ...ඕං වැඩකට නැති වෙලාවකනං අදුනන එවුන් දාහක් විතර හම්බ වෙනවා. අද මේ හදිස්සියට එකෙක් වත් නෑ...කරුමෙක හැටි බලමුකෝ නේද? ආය දැන් වගේ ටැලිපෝං තියන එකක්යැ කතා කරල පණිවිඩයක් කියන්ඩ. දැන් කඩුගන්නාව ටවුමටත් කිට්ටුයි....ගන්න තීරණයක් ගන්ඩ ඕන ඉක්මනට. නැත්තං ගෙදර දුවං යනකොට දකින්ඩ වෙන්නෙ ගින්දර තමයි...!!

මේ වෙලාවේ තමයි අප්පුහාමි මාමට ගණ දෙවි නුවණ පහල උනේ. මාමා බැලුවා කරත්තේ දිහා. පතෝල ගෝනි තුන හතරකුයි පොල් අතුයි තමා කරත්තේ පුරෝල තිබ්බෙ. මාමා ඇදලා ගත්තා පතෝල කරල් දහයක් දොළහක්. කොහු ලණු පොටක් ඇන්න පතෝල ටික පාරුවක් වගේ වෙන්ඩ ගැට ගැහුවා. පොල් අත්තකුත් අරන් පතෝල පාරුව උඩින් තිබ්බා. මාමා ඉඳ ගත්ත පොල් අතු උඩිං පල්ලමට මූණ දාලා. කිව්වා පොඩි තල්ලුවක් දාන්ඩ කියල පාරේ ගිය මිනිහෙකුට.    පතෝල පාරුව ලිස්සන හිංදා සුරූ........................ස් ගාලා පා………………….වෙලා වගේ කඩුගන්නාව පල්ලම බැහැලා නතර උනේ ගනේතැන්නේ!!! ඉතුරු ටික ඩග් බග් ගාලා දුවගෙන දුවගෙන දුව.........................ගෙන ගෙදෙට්ට ඇවිල්ල බැලින්නං ලාම්පුව තාම පත්තු වෙනවා. හොඳ වෙලාවට අප්පුහාමි අත්තා ගෙදර ආවේ.... ආය මොකද ගෙදර ඉන්න උන්ට මේ ලෝකෙ නිච්චියක් තියෙන එකක්යැ!!!

“ඈ අත්තෙ ඒ කාලෙ කඩුගන්නාව පල්ලමේ වංගු තිබ්බෙ නැද්ද?” අප්පුහාමි අත්තා ඔය කතාව කියපු දවසක කට පියාගෙන ඉන්ඩ බැරි අපේ එකෙක් ඇහුවා.

“හුහ්...තොපි මේ පොල් කට්ටක් පිරෙන්ඩ මුත්තරා කොරගන්ඩ බැරි ඇටයෝ...තොපි කොහෙද බොලව් ඒ කාලේ කඩුගන්නාව පල්ලම ගැන දන්නේ? අපිනේ ගියෙ පොලේ!!!” අප්පුහාමි අත්තා ආඩම්බරෙන් කිවුවා!!

ගාට ගාට කඩුගන්නාව පල්ලම බහින ප්‍රයිවෙට් බස් එකක ගෙදර එනකොට මට හැමදාම වගේ අප්පුහාමි අත්තගේ පතෝල පාරුවයි වියාපු පොල් අත්තයි දෙක මතක් වෙනවා!!.

දෙවැනි කතාවට අර අපේ ගමේ නාන මහ ලිඳ ගාව තියන කිතුල් මණ්ඩිය සම්බන්ධයි. ඔයාලට මතකයි නේ තැන? එතැන හබරළ ගාල. ඒ උනාට කිතුල් මලක් කපන කාලෙට ඔතන හොදට සුද්ද වෙනවා. අපෙ ගමේ එදා ඉදම්ම හිටියෙ කාපු බීපු තැං වල පැලවෙලා, කුණු වෙලා, වමනේ කරලා, චූ කරලා කොටිම්ම වැසිකිලියක් කරලා යන රැස්පොට්ටබල් මහත්තුරු!! ඉතිං ආය හබරළ ගාල ඉතුරු වෙයියැ? ඔය කිතුල් මණ්ඩියේ ඉඳලා අප්පුහාමි අත්තලාගේ ගෙදෙට්ට හූ බාගෙක විතර දුර. දවසක් මග රෑ අප්පුහාමි අත්තට ඇහැරුණා. ජරස්...මරස්...ගාල හෙන සද්දයක් ඇහෙනවා. හොඳට කං දිහලා බැලින්නං සද්දේ එන්නෙ මහා ලිඳ දිහායින්....හරියටම කිව්වොත් කිතුල් මණ්ඩිය පැත්තෙන්. ටික වෙලාවක් බලං හිටියා සද්දෙ නවතියි කියල….. ම්හ්...සද්දෙ නවතින පාටක් නෑ...අප්පුහාමි අත්තට හෙන කුතුහලේ මේ මොකද්දෑ කියල බලන්ඩ. උන්දැ පත්තු කරගත්ත හුළු අත්තක්. ගියා තට්ට තනියමේ කිතුල් අරඹ දිහාට. මොකද්ද දන්නවද දැක්කෙ? හා මොකද්ද කියමු බලන්ඩ පුලුවන්නං?

.

.

.

.

.

.

.

කිතුලේ රා මුට්ටිය ඉතිරිලා, රා බිමට වැටිලා, බිම මඩවෙලා, ඌරො රංචුවක් ඇවිල්ල එතන ජබි ගහනවා!!! ඌරො රංචුවක් ඇවිස්සිලා මනුස්සයෙකුට ගැහුවොත් ඉතින් ආය දෙයියංනාන්සෙ ආවත් කෑලිවත් හොයන්ඩ හම්බ වෙන්නෙ නෑ. ඉතින් අප්පුහාමි අත්ත හිමීට ඌරො රංචුව මග ඇරලා ආපහු ගෙදෙට්ට ඇවිත් නිදා ගත්තලු!!!

හැබැයි ඕං මං නං මේ සම්මජ්ජාතියේ දැකල නෑ රා වැටිලා මඩ වෙච්චි තැං. ඒ කාලෙ තිබ්බ කිව්වට!!! යකෝ රා වැටිලා පොලව මඩ වෙනකල් බලං ඉන්නෙ ඇයි ගං වල උගුඩුවො එකෙක්වත් නැද්ද?

තව කාලෙක අප්පුහාමි අත්තා කොළඹ වරායේ වැඩ කරාලු ඕං. වරායේ කිව්වට පිටරටිං ගෙන්නන බඩු පරීක්සා කොරන්ට තමයි උන්දැ ඉඳල තියෙන්නෙ. ඒ කතාව හරි නං මගේ හිතේ අපේ පැත්ත පලාතෙම්ම රේගුවේ වැඩට මුලිම්ම ගිහින් තියෙන්නෙ අප්පුහාමි අත්තා. ඔය කාලේ ලංකාවට ආවලු ඉදිකටු පුරෝපු නැව් තුනක්!! ආය ඉතිං ලේසි වැඩක්යැ ඉදිකටු පරීක්සා කිරීම...ඊට හපං නැව් තුනක ඉදිකටු!!! ඒ උනාට අප්පුහාමි අත්තා අත ඇරියෙ නෑ ඔක්කොම පරීක්සා කොලා. හොඳ වෙලාවට බැලුවේ. එක ඉදි කට්ටකවත් හිල් නෑ!!! අප්පුහාමි අත්තා ඔය පගාවට යට වෙන ජාතියේ කෙනෙක් නෙවෙයි. උන්දැ නැව් තුනම ආපහු හරෝල යැව්වා!! අන්න අපේ ගමේ මිනිස්සු. ජරාවට නම්ම ගන්ඩ බෑ. ඒ කාලේ ඉදම්ම එහෙම තමයි!!! (හැබැයි කසිප්පු කියන්නෙ ජරාව නෙවෙයි ඈ…)

අප්පුහාමි අත්ත, පගාව කාල ඉදි කටු නැව් තුන  එලියට දැම්ම නං බලාගන්ඩ තිබ්බ කට්ටිය මහන හැටි!! පනහෙ, හැටේ, හැත්තෑවේ කාලේ ඇදුං ඇඳපු එව්වො බොක්කෙම්ම ඉස්තූති කොරන්ට ඕන අපේ ගමේ අප්පුහාමි අත්තට!!!! 

දැන් තෙරුනානේ අප්පුහාමි අත්තගේ දුර්වලකම. උන්දැට කට්ටියක් ඉන්න තැනක් සෙට් උනොත් ගල් පැලෙන බොරුවක් කියනවා. ඒ බොරු හිංදා කාටවත් ලොකු කරදරයක් උනා කියල නං දැනගන්ඩ නෑ. ඒ සමහරවිට අප්පුහාමි අත්තා කට ඇරියොත් කියන්නෙ බොරුවක් බව මුළු ගමම දැනං හිටපු හිංදා වෙන්ඩ ඇති. එව්වා බොරු කියල අහපු ගමං තේරෙනවා, ඒත් අපේ කිරි අත්තලාගේ වයසේ හිටපු අප්පුහාමි මාමා අර බොරු කතා ටික අපේ අප්පච්චිලාටත් කියලා, ඒ ටිකම වගේ අපිටත් කිව්වා.

මට මතක විදිහට එක්දාස් නවසිය අසූ ගණන් අගදී අප්පුහාමි අත්තා මැරුණා. ඒ උනත් අදත් අපේ ගමේ මිනිස්සු ඇත්තාව මතක් කරනවා. ඒ උන්දැගේ මුණුපුරු මිනිපිරියෝ හරි මී මුනුපුරෝ, මී මිනිපිරියෝ හරි ටිකක් විස්වාස කරන්ඩ අමාරු දෙයක් කිව්වහම...”ඔව් ඉතිං උඹලා බිලිංගෙදර අප්පුහාමි අත්තගේ කට්ටියනේ!!!” කියල තමයි අපේ ගමේ අය ඒ කට්ටියගේ ජාතකේ මතක් කරලා දෙන්නෙ. බිලිං ඇඹුල්. ඒ වගේම අර විදිහට ජාතකේ මතක් කරලා තමුන්ගෙ පරපුරේ ශ්‍රේෂ්ට ආරම්භකයා මතක් කරලා දුන්නහම අහන්ඩ හම්බ වෙන වචනත් ලුණු ඇඹුල් පදමට තියන එව්වා!!!

පුරුදු විදිහටම කතාව ඉවරයි. දැන් මට හිතෙන දේ... අප්පුහාමි අත්ත කියපු බොරු වලට වඩා දාස් ගුණයක් භයානක බොරු,  පුරුද්දක් විදිහටම කියන ඇත්තෝ අපිට නිතර දෙවේලේ දකින්ඩ  පුළුවන්නේ. සමහරු කට අරින්නෙම බොරුවක් කියන්ඩ. අර දියවන්නාවේ ගෙදර ඉන්න එවුන් වගේ. අපේ ගමට සෑහුනාට 'බිලිංගෙදර කට්ටිය අප්පුහාමි අත්තගේ කට්ටිය' කියන නම්බු නාමයක් දෙන එක මුළු රටම ගත්තහම සෑහෙන්නේ නෑ. ඉතිං නරකද මතු පරම්පරාවල් වලටත් මතක් වෙන්ඩත් එක්ක ඔය සෙට් එකේ පච්චයක් කෙටුවොත් කාරිය කාටත් පේන තැනක....'මං දියවන්නාවේ ගෙදර එකෙක්' කියලා. ඔය පච්චේ උන්ගෙ දරුවන්ටයි මුනුපුරන්ටයිත් කෙටුවට මගෙ නං අමනාපයක් නෑ ඕං!!